فورک در ارز دیجیتال چیست ؟
فورک چیست ؟ اگر با دنیای ارزهای دیجیتال به خصوص خرید آنلاین بیت کوین آشنایی داشته باشید، احتمالا تا به حال عبارت بیت کوین فورک (Bitcoin fork) را شنیده‌اید؛ اما فورک چیست و چگونه بر آینده و پیشرفت یک ارز رمزپایه اثر می‌گذارد؟ چگونه می‌توان از اثرات منفی فورک در امان ماند؟
معمولا کاربران ارزهای رمزپایه با نوسانات شدید قیمت روبرو می‌شوند که مربوط به پدیده‌ای به نام «فورک» (Fork) است. اگر بخواهیم ساده بگوییم، ارزهای رمزپایه از کدهای تولید شده توسط کامپیوتر برای ایجاد نوعی پول دیجیتال استفاده می‌کنند. بیت کوین اولین ارز رمزپایه‌ای بود که با محبوبیت چشمگیری روبرو شد؛ در حال حاضر صدها نوع سکه مشابه مانند لایت کوین (Litecoin) و دوج کوین (Dogecoin) در بازار وجود دارند.
مزیت ارز رمزپایه این است که بیشتر یک شبکه پرداخت همتا به همتا و غیرمتمرکز است که حجم زیادی از فرآیندهای اضافی مربوط به اعتبار و بانکداری را حذف می‌کند. عبارت ارز رمزپایه (Cryptocurrency) به این دلیل ایجاد شد که سکه‌ها بخش‌های رمزگذاری شده از یک پلتفرم عمومی هستند که با نام «بلاک چین» (Blockchain) شناخته می‌شود. این پلتفرم کل حاوی تمام تراکنش‌های بیت کوین است به طوری که هر کاربر می‌تواند اعتبار یک تراکنش را با استفاده از کامپیوتر خود بررسی کند. هر تراکنش باید دارای امضای دیجیتال و آدرس ارسال باشد تا معتبر شناخته شود. اگر کسی راه‌حل مناسب برای معادله ریاضی گنجانده شده در کدهای برنامه‌نویسی سکه‌ها دارد می‌تواند یک صفحه جدید به پلتفرم کل یا دفتر کل اضافه کند.
مفهوم فورک در ارزهای دیجیتال چیست ؟
“Fork” یا “Forking” معمولا به نوعی، به آپدیت یا بروزرسانی یک نرم‌افزار گرفته می‌شود که می‌تواند به روشی سازگار با قبل (backward-compatible) باشد یا به روشی ناسازگار با قبل. (درباره این موضوع در ادامه صحبت می‌کنیم)
به طور خلاصه، واژه فورک یا انشعاب فقط یک اصطلاح برای زمانی است که یک نرم‌افزار یا یک پروتکل، آپدیت می‌شود. به همین خاطر وقتی پروتکل یک ارز رمزنگاری شده یا کد، بروزرسانی می‌شود، “فورک” انجام شده است. فورک یک نسخه متناوب از بلاک‌چین ارز دیجیتالی مربوطه را ایجاد می‌کند و 2 بلاک‌چین اجازه می‌یابند در بخش‌های مختلف شبکه بطور همزمان اجرا شوند، که البته این موضوع به نوع فورک نیز بستگی دارد.
در ارزهای دیجیتال فورک‌ها دو نوع هستند:
فورک نرم (Soft Fork) که سازگار با قبل است (Backward Compatible)
فورک سخت (Hard Fork) که سازگار با قبل نیست. (Non-Backward Compatible)
بنابراین فورک‌های نرم که به فورک‌های “سازگار با قبل” شناخته می‌شوند، اختیاری هستند ولی هارد فورک‌ها “سازگار با قبل” نیستند و پیاده‌سازی آنها اجباری است.
هارد فورک (Hard Fork) چیست؟
در دنیای ارزهای رمزنگاری شده، هرتغییر در پروتکل یا آپدیت نرم‌افزار که باعث شود قوانین قبلی منسوخ شده و کد جدیدی استفاده شود، هارد فورک نامیده می‌شود.
این نوع از فورک، دائمی است و نیازمند آپدیت شدن همه نودها (Nodes) و کاربران به آخرین ورژن از آن پروتکل، نرم‌افزار یا کیف پول است.
برای مثال، اگر شما بخواهید یک فایل تولید شده توسط اکسل 2015 را در نرم‌افزار اکسل 2003 باز کنید (و compatibility pack را نداشته باشید)، اینکار برای شما مقدور نخواهد بود، زیرا این فایل “سازگار با قبل” نیست.
به همین ترتیب، وقتی در یک ارز دیجیتال مانند بیت‌کوین، هارد فورک اتفاق می‌افتد، قوانین قبلی منسوخ می‌شوند و یک نسخه جدید از بلاک‌چین اصلی از آن نقطه به بعد تکامل می‌یابد.
سافت فورک (Soft Fork) چیست؟
تفاوت سافت فورک با هارد فورک به این دلیل است که همه قوانین جدید ایجاد شده، قوانین قدیمی را منسوخ نمی‌کند و یک فرایند “سازگار با قبل” (backward-compatible) است.
این نوع از فورک، نیاز به بروزرسانی جهانی نودها (Nodes) و نرم‌افزار ندارد، زیرا نودهای قدیمی متوجه تغییر می‌شوند.
اما این نوع از فورک نیازمند این است که بسیاری از استخراج‌کنندگان، دست به بروزرسانی بزنند تا تغییرات، وادار به اعمال شود.
برای مثال، اگر شما بخواهید یک فایل اکسل 2003 را در نرم‌افزار اکسل 2015 باز کنید، اینکار ممکن خواهد بود، زیرا فایل موردنظر “سازگار با قبل” است.
چرا فورک‌ها انجام می‌شوند؟
فورک‌ها به دلایل زیادی رخ می‌دهند ولی دلیل اصلی آنها اغلب وجود اختلاف در بین اجتماع یک ارز یا افزودن یک ویژگی جدید است.
بنابراین می‌تواند گفت، یک هارد فورک نوعی انشعاب و واگرایی بین توسعه‌دهندگان، ماینرها و کاربران یک ارز است که تصمیم می‌گیرند قوانین قدیمی ارز را دنبال نکنند و با ایجاد قوانین جدید و ساخت یک بلاک‌چین تازه، راه‌شان را از ارز اصلی جدا سازند.
به همین دلیل است که یک ورژن جدید از بلاک‌چین اولیه تشکیل می‌شود.
علت تشکیل ارز بیت‌کوین‌کش نیز همین بود، زیرا گروهی از کاربران، استخراج‌کنندگان و توسعه‌دهندگان ارز بیت‌کوین، می‌خواستند بلاک‌های بلاک‌چین بیت‌کوین بزرگتر باشد، بنابراین یک هارد فورک انجام دادند و ارز “بیت‌کوین کش” در اول آگوست 2017 متولد شد.
